Pumtlinglo Ka Si
Ruangah Maw…
Salai Joseph KB Thawng
Ka mitthli an
hul rih lo. Dorkhat hnu dorkhat an tla. Suite ka duhnak diary cahmai zong
nifatin in ṭial cuahmah a si
rih. Asinain Suite caah hnahnok ka rak si. A umhar tehmanh ka pheng kho taktak
lo. Angaite cu Suite ai lawmh nakhnga hi kai zuam zungzal. Suite lungfah lai a
phang tukmi ka si. Asinain, kai zuamnak cu zeicang ah an rak kal lo. Aw…,
pumtlinglo si hrat fam cu…
+++++
Cu zing…(March 9,
2008, On Sunday)
Zarhpi zing khi
a si. Kan church chairman nih thawng a thanh. Khuapi lei in Khrihfabu nih
thawng an kan thanhmi ca khi a si. “Pumtlinglo le mitlinglo hna cawnpiaknak le
thazaang peeknak training (tintan) a
um lai. Nan khua cio, nan Khrihfabu cioah cu bantuk minung an um ahcun a ra
laimi March 18, 2008 (cacawn nihnih ni) khi khual phanh ni a si lai. Cacawn
nithum ni in ninga ni tiang, nithum chung a si lai” tiah thawng a thanh. Ka
lau. A ningzak bantuk khin ka um. Ka pawngkam a ṭhumi nih an hun ka mirh len. “Aw…Kawi Thang
zong ai tel ve. A kal ve lai cu” ti phun khin an ka zoh. Ka hnakhaw asen.
Umtu-awk te ka hngal lo. Kan church chairman nih a bia a peh. “Kawi Thang le
Vante caah caanṭha taktak a si.
Tlolh bak loding a si lai. Khuapi hmuhnak zong a si. Theihhngalh zong an ichap
lai” tiah a hun chim chinchin cu mit chiahnak khom ka hngal lo.
Cu zing, ka caah
thawngṭha a si nain ka
nunnak ah thil an tluang kho hrimhrim lo. “Kawi Thang le Vante” an ti lo cu ta.
“Pumtlinglo le Mitlinglo” timi biafang nih ka thinlung a henh hringhran.
Thinhun si loin ningzahnak le lungfahnak nih ka nunnak a tuam. Lungdonghnak nih
ka nunnak a uk. Maw…mivanchia, maw…ṭeifiak, maw…pumtlinglo…
Pumh kan chuak.
Innlei kan lawi pah ahkhin, Suite nih, “U Thang, thawngṭha tuk a si. Kal
hrimhrim u aw! Umm…khuapi ah nan va phan lai i na kan philh sual ding belte ka
phang ngai” tiah a panhmi mithmai he a hun ka forhfial. “Aw, a si ko. Philh
hlah e” ti hlei a chim awk ka hngal lo. Ka lungthli cun, um…Suite ka nau, hi
kongah khuapi kal a duhmi ka si bal lo. Nangmah sin rat le nangmah sinah um
peng a duhmi ka si. Asinain, ka sining cu thuh awk a ṭha fam lo.
Keimah duhthimnak si loin kai chuahpi mi vanchiatnak ruangah mitlinglo le
pumtlinglo hna cawnpiaknak hmun ahhin ka kal lai, ti vial khi, ka hun ruah manh
khawhmi a si.
Cutin zaanlei ni
a hung liam. A zaan cu voidang ah ka tloh lomi Suite te inn len ka ngamh ti lo.
Ka pitar nih, “Pate, Suite te inn ah na leng ti lai lo maw. Ziah, tapkam ahcun
na ṭhut zerzuar ko”
a ka ti. Ka pi, ka cei deuh. Tuan ah ka it lai. Um… ka pitar hmanh nih Suite te
inn len ka tlolh bal lo a rak baihat hi ta. Tuzing kan church chairman bia, inn
lawi pah Suite bia nih ka nunnak phundangpi in a sualsanter. “Pumtlinglo le
Mitlinglo” timi bia nih fak lakin ka ning a ka zahter. Ka sining kai theih ko.
Aho ka si zong ka philh bal lo. Pumtling bantukin rian zong ka ṭuan khawh ve ko ṭung. Minung ah
kai ruat peng ve ko. Asinain, tuzing bia…
+++++
Ningkel ka si ti
lo. Ruah lo ka ruat cang. Ka khuaruahnak tha an der ngaingai. Hei chim ko
ahcun, ka ngakchiat tein ka kehlei kut hi pe khat telawng a si. Cu chinchap ah
azeng, a cawl kholo. Cun, ka hna a chet. Kai chuahpi mi an si. Vante zong cu a
ngakchiat tein a holh kholo mi a si. Laica tu cu felte in a ṭial khawh. A
biapi mi a um ahcun cauk le cafung ai ken peng. Caṭial in mi a
chawnh hna. Akut, ake, amit le a hoiher in mi a kan chawnh. Aaba, aaba, aa
baba, tiin a holhmi khi a si ve. Anih tu hi chungkhar khuasak tintuk ah ai
ningcang ngaimi an si tikah rian zong a ṭuan bal lo. Innhngah le khuahngah hi a
rian cu a si. Khualtlung mileng zitmuai le tuammawi cu a thiam hringhran, a
huam zong a huam. Khual kip nih an theih. An dawt. Kei hi ka nu le pa nih kum 8
ka si in an ka thihtak cang. Ka pitar (ka pa nu) he kan hmei.
Cuticun khuapi
cu kan kawifa in kan phan. A kan cawnpiaktu sayate nih “Mitlinglo le pumtlinglo
ka si lo. Mitling le pumtling bantukin minung kan si ve. Kan tuah khawh ve. Kan
thiam ve. Minung kan si ve” timi lei deuh in thazaang peeknak le cawnpiaknak an
kan ngeih. Thazaang tampi ka ngei. Asinain, kan khua hrawng ahcun mitlinglo le
pumtlinglo ah ruah peng kan simi te nih ka lungkil ah siaremlo in a ka tuah.
Mihrut le zeitheilo peng ah ruah kan si tikah ka hna a ngam phum lo. Khualei
kan va tlung. Khua nupa nih “Zeitin, a nuam maw, a ṭha tuk ko lo
maw” tiah an kan hal. Mirh nawn bu le hmaipanh tein an kan chawnhbiak ko nain
cu mirh nawn an mithmai cu ka dal hrim lo, ka chei hrimhrim lo. Aw, ti vial khi
ka leh khawhmi hna a si.
+++++
Cutincun kum le
caan an hung liam. Suite te inn ka len lonak caan a sau ngaingai cang. Ka len
zuam lo, si loin kai suum bia tu a si. Asinain kai fianmi cu, duhnak ah ihrem le
isuum hi mah le mah harnak ipeek pei a
rak si hi, tihi a si---Suite, kan ngai tuk. Ka hawile sinah “Ziah, U Thang hi a
ka philh cang dara, a lung ka fahternak a um sual hnga maw. A kan len lo a sau
ko” tiah a rak chim tawn. Um…Suite nihhin a ka duh taktak lo hmanh ah a zaang
cu ka fak hrimhrim, ti cu ka theih. Khuapi vantlang zong nih chunchun zaanzaan
in an inn lawngah kai benh tikah an kan zum lo. An lung kan hring. An mawh lo.
Asinain, kumpi kumli chung Suite hi ka zulhdawi ko nain thianghlim tein a komtu
ka si. “Kan duh” tiah a ka ti bal lo. Zaangfahnak le zawnruahnak thinlung, cun
tlaihchannak thinlung he a ka komh ve.
Zaankhat cu ka
um kho ti lo. Thlahnih deng a si cang. Lungawṭawm buin le thinphang nawn khin Suite te
inn ka panh. “Aw, U Thang, kan leng. Na kan hrial hi mu. Mi len zong na hmang lo. Ngaih zong na thiam rua lo”
tiah ṭhutdan peek pah
khin Suite bia a thlum hringhran. Hehehe, si lo e, khi..khi..um.., tiah ka
vaivuan. Cu lioah cun, “Khi..um..ti duh hlah! Nai phuhrung ko cuh! Ahmaan mi ka
chim i dakaw na ningzah ko hih. Kan ngai tuk si” tiah Suite mithmai a panh
khun. “Na kal lai, pumh chuahka i ka bia kha ahmaan ko lo maw. Khuapi na phan
lai i kannih cu na kan philh te ko lai, ka rak in ti mi kha” a hun ka ti. Ka
lau ṭhan. Mah bia kha
philh ka duh tukmi a si nain a thar ṭhan bantuk khin ka thinlung phundangpi
in a um. A si lo Suite, kan thinlung ah phundangpi in a um i nan inn len kai
suum bia a si.
Cuticun an tappi
hram ah biaza kan iruah. Caan tlawmpal ah Vante a hung phan ve. Vante zong nih
hin Suite hi a tlaihchan tuk ve. Cu ko ahcun ka lau a zual. Ziah, pumtlinglo cu
ka si taktak ko. Asinain, zeiruang ahdah nihin tiang hitihin ka um hnga.
Zeiruang ahdah ka ningzah timi ka ruat peng. Vante cu sau a ṭhu lo, a lawi.
Ka ṭhutsia kai remh.
Ka ngamh lo bu te khin, Suite, kumli renglo kan hngah cang i zeitiang dah kan
hngah rih lai, tiah ka hal. A lau. A ningzak bantuk khin a um. Cun, ai phuhrung
bantuk khin a um. A lu ai khun. Caan sau nawn a holh lo. Suite, ka bia cu na
thei maw, zeitin. A ngamh lo ngaimi mithmai he, “U Thawng, zei thawng hmanh na
theih lo tih” tiah a ka hal chin. Ziah, zei thawng dah. A holh kholo, a lungṭha lo. Suite,
zei ko dah ka chim tuah. “U Thang, na thei taktak lo maw. Vante tal nih an chim
lo maw” tiah a ka hal ṭhan. Ka thei
taktak lo Suite. Caan sau nawn ai ruah hnu ah, “U Thang, zeitiṭha kan chimh ko
lai mu. Zeihlan ah ka ngaithiam, tiah kan nawl. Nu le pa kaphnih chungkhar
lungtlinnak in khuapi um, Cungcung he pei ṭhit-umhnak tuahpiak an kan timh cang
cu.” Hnga! Ka lau, kai zumh set lo caah
ka hal ṭhan. “U Thang, a
si ko. September thla ah puai tuahding zong an timhtuah dih cang cu” tiah a ka
chimh. Ka lau tuk. Um awk te ka hngal lo. Ka thinlung nih cikhatte ah a hun
tuar colh ko. Thil pakhatkhat ka sinin a tlaumi bantuk khin ka nunnak le ka
khuaruahnak an vai. “Um..aa..aw.. a si maw” ti vial lawng ka leh khawh. Ka ṭhutsia a rem ti
lo. Um awk ka hngal lo i lawi kai tim. Ka dir, innka lei ka panh. “U Thang, fak
tuk cun tuar duh hlah. Pathian samhrisih kan si lo caah a si ko. Pathian nih
keimah nak ṭha an peek ko
lai” tiah a hun ka hnemh. Cu hnemhnak bia ko cu ka nunnak ah fakpi in an pil.
Kai hngilh
kholo. Kumpi kumli ka zulhkhalh mi ka thinlung ngeitu Suite ngaite. Keimah
sinin a liam cang lai. Ka thinlung in lam hlapi ah a kal cang lai, timi
khuaruahnak nih ka mitthli a hulter kho ti lo. A thaizing cu zingkhua in Vante
kan inn ah a ra. Vante hi minuam a si. Zeitikhmanh ah mithmaichia in a um bal
lo. A ni kho pengmi le ai nuam kho pengmi a si. Cu zing cu Vante velobang, a
hmaichia hringhran. A kut khin a ka piah len. Aaba, aaba, ti cun holh kaw ka
thei lo. Catlap le bawlpen ai lak i “Suite nih, U Thang cu pumtlinglo a si i
zungzal caah cun a si kholo. Khuapi um Cungcung ka vaat ko lai” a ti, timi ca
khi a ṭial. Zingkhua
cun lungfah le ningzah ka peh vima. Pumtlinglo le mitlinglo, kan kawifa
(kawidua) cun mithmaichia in kan izoh. Vante a zaang ka fak ngai, ka hmai zong
a ka khap lo.
Aw…mi khuapi le
tlangval pawl nih nawlcawnnak le capo saihnak men ah an rak kan hman len zong
kha atuceo ah ningzak a si ka fiang chin lengmang. Hnachet ka si i thangpi le
hnahram ah auhnawh in chawnhbiak ka sinak. Kan kawifa in puai caan i capo tehna
an kan saihter mi, kan nawl hna an icawn seekmi pawl kha mu. Aw, mitlinglo le
pumtlinglo cu kan rak si taktak ko mu. Kan sinak, kan tlamtlinlonak phihpiak le
belhpiak si loin kan sinak kha nihchuak ah an rak saih len zong kha atuceo ah
lung a hung pem. Asinain, Suite, pumtlinglo cu ka si taktak. Asinain duh ka
thiam ve. Dawt ka thiam ve. Na caah ahhin ka thinlung te hi cu pumtlinglo a si
hraw lo dakaw. A tlingmi thinlung ka ngei ve ko dakaw. Pumtlinglo ka si nain,
ngaihchiat zong ka thiam ve. Lunglawmh zong ka thiam ve. Ka mitthli zong a tla
ve. Asinain, na caah ka zeizongte hi pumtlinglo an rak si mu…
31 January 2015
Yangon
No comments:
Post a Comment