Laikhal Democracy

Laikhal Democracy 

Salai Joseph KB Thawng

Laikhal kan ti fam nih democracy cu anu le apa, anak le araang a si hmanh kan hliah pek lo. Cu lawng hlah, asullam kan tlaihterning le kan i ruahchanmi zoh rih usih. Democracy uknak phung le acozah ahcun, “Kan siṭha deuh lai, kan um-ol deuh lai, kuli kan phur ti lai lo. A bikin thilman aa deng lai i hmeinu hmeipa zong kan lu kan tung kho ve cang lai. Daihnak a leng lai. Remnak thlam a leng lai. Innping sapang khuasa hna zong nawlvo le covo kan ngei ve cang lai. Ti, mei le lam siseh, rilcatpehnak kongah baartling ngeilo le tlacham cun kan um hraw ti lai lo” ti hrawnghrang khi ‘Laimi’ (Laikhal) nih kan iruahchan democracy cu a rak si ko rua (?).

A mawh zong cu kan va mawh hme maw. Ralkap cozah nih rialdip in a kenkip le kangza ah an rak kan thui, kum 50 khengte an kan uk. Thaw-ip taktak in caan saupi an rak kan mawngh. Cutikah, democracy sullam kan va fian pek, fianlo pek ah kan kaa in naal ko, ‘democracy’ ti a chuah ve lengmangmi hi kan mawh lopi—kan mawh bak lo.

        

Asiah, Laikhal nih kan iruahchanmi democracy cozah taktak cu kan si maw? Daihnak cu a leng ne kun maw? CNF/CNA nih ‘remdaihnak’ (ceasefire) an tuah cang. KIO/KIA zong October 10 ah pyidaungsu level in ton  biaruahnak le kaihdaihnak ser ding hnatlaknak an tuah---aa ning suaumau. Cun, ramchung ah  miphun dohdalnak le hnurtatnak tete (tc. Kala le Rakhine buainak) zong cu a dai kho taktak lo. Miphun in kan buai rih. Biaknak ah zalonnak a um thlu kho rih lo. Mah ca le holh, mah nunphung kan cawng kho lo, kilkawinak nawl kan ngeilo. Kan siṭha deuh lai kan ti, atu ah ram sifak bik lakah Kawlram cu hawihnu ah aa thlai rih. Cu lak hmanh ah Chin pine cu sifak bik pine in hawihnu kan deen hoi. Thilman zong cu ṭumtawk a ṭum nain zapi kan ca ko ahcun thawchuak hlei asi maw---Laikhal Demokaresi a kheel rua hih!

       

Asiah, “Democracy lawng cu a za lo. ‘Federal State’ kan hmuh a herh” timi hi kan pom ko lo maw? Tlangcungmi nih kan duhmi federal state cu zeitindah kan hmuh khawh kun lai? “Mahte in khuakhan lairel khawhnak” (self-determination) cu tah zeitindah kan hmuh khawh kun lai?

       

Hi thil hna fiangdeuh in a kan chim khotu le hmalaknak caah fim a kan chimtu ding capar ṭhaṭha kan von    phozaar. Richard Zatu nih a tharchuahmi “NLD nih 2008 Phunghrampi remh an duhmi tete, Pu Hrang Uk  capar, Pu Khua Kung capar, Salai Siangawr Vanhnin capar  tbt. hna nih fim tampi a kan chim lai, ka zumh.

Caṭialthiam tampi nih, tulio thilcang buainak, pawngkam, sining, hmuhning le theihtlei tete hna an ṭialmi cabia kheetmi  le zeetmi hna he  tutan ah Ṭhinṭhang dawtu hna nan sinah kan hung phan. 

Note : Ṭhinṭhang Mekazin ah Editorial in ka rak ṭialmi a si)