Rev. Dr. Bishop C.K. No Chhum

GFA FC Dirhtu,

Rev. Dr. Bishop C.K. No Chhum

he biaruahnak 

Biaruahtu       : Richard Zatu, Pu Zo Bawi le

    : Salai Joseph KB Thawng

Ani             : 25 July 2013 (On Thursday)

A hmaisabik ah na konglam tawi hun kan ruah law kan duh ko…

Keimah cu, Sopum khuami Pu Chun Kio le Pi Sai Khen hna nih an ngeihmi fale (10) lakah upabik ka si. Chuahkehnak phun le hramlei hei chim ahcun, Zaathang phun (Hranglung, Hakha khuapi caah rung le me aa chawn aa bia, thlacam, tiphul le raithawimi tlangbawi phun), Hakha in Hriphi in Sopum ah a phanmi kan si. 1955 kum March 13 ah ka chuak. Ka nupi hmasa, Pi Susana Sui Can (tleicia) he fapa Thawngṭha Thang, Gordon Thang le fanu Jully Thang kan ngeih hna. Ka nupi pahnihnak, Rose Sui Hnem Par he fapa (2), Prince Dodo Thang le Prince Dodo Lian kan ngeih hna.

Atu hi “Gospel For Asia Football Club”(GFA FC) a dirh tiah kan theih. Zeibantuk ruahchannak he dah na dirh?

Iton le i ruah lio lawlaw ah, saudeuh in chimnak nawl von ka pe ko hnik u. Pathian     thluachuahnak ruangah 1992 kum ahkhan, Yangon khua, North Okkalapah, Karen miphun    umnak, Nweiny Block ah khin Bible Sianginn kan rak dirh. Bible siangakchia cu mino an si hna. Mino nunnak cu lentecelhnak (sport) he aa tlaimi asi. Cuticun, Karen pawl nih cun an ‘Kum Thar’ ni hna ah an kan sawm tawn i, volleyball bengh, chinlung, bawlung chuih hna in pawngkam minung he “hawikomhnak” kan rak ngei. 1994 kum ahkhan Dagon khua thar ah kan i ṭhial.

         Mithar kan va sinak zongah cun pawngkammi he i hawikomh khawhnak caah bawlung cu Pathian nih hmanrua (tool) pakhat ah a kan tuahpiak. Cutin, 1999 kum ahkhan, 48 Block (zatkuat) ai-awh in bawlung kan rak chuih i, North Dagon, zatkuat 51 lakah pa 2nak kan rak si. 

Cun, 2010 kum,“Yangon Detaci, Nichuahlei District chung myone kip zuamnak ah GFA FC cu North Dagon Myone ai-awh in Champion kan rak si. Cu hnuah Yangon Detaci District kip zuamnak zongah North East District ai-awh in 1^st runner up kan rak si. Cuticun, GFA FC ruangah kan umnak zatkuat, Township, District le Yangon Division upa hna tiang nih an rak kan theih i an kan dawt. Cu ruangah Bawipa Pathian nih bawlung hmangin mithmaiṭha a kan hmuhternak cu ngol loin tha kan peknak cu asi.

           Cu lawng si hlah, 2008 kum May thla lioah, vanchiat puicimhnak “Nargis Cyclone” nih Kawlram, a bikin        Ayeyarwady le Yangon Ramkulh a rak den. Minung 1000 renglo suimilam    pakhat chungah an thi. Inn le lo, dum le saṭil vialte an lo dih. Tikhawhtawk in zuanhnawh colh an hau. Kannih GFA zong nih, ngandamnak lei Vuanci sinah sii le ai sing 500 ($ 50000) man kan rak bawmh hna. Ralkap cozah liopi kha si kaw, harnak a tuarmi hna sinah va kal in va um, va bawmh ding zongah lam a rak pit ngai. Sihmanhsehlaw, GFA FC bawlung uniform te he kan kal i, facang tun, hnipuan, dinti thiang le rawlchumh ciami kan va phawt hna. 

Bawlung uniform te he nan tlunkal tikah umkal, luhchuah a rak fawideuh lai cu__Richard Zatu. 

Aw, a rak fawizaang deuh ngai. Check gate zongah harnak kan rak ngei lo.

Kei hi biaknaklei hruaitu thlacam mi ka si bang, kan ram thlennak le ṭhanchonak caah fak piin thla a cammi ka si ve. Kan ram a hun i thleng, a ṭhangcho cuahmah.

rianrang bikin vawlei a dawi khomi tlennak cu Ohkaṭhah Mr. Zaw Zaw hruainak in bawlunglei thlennak le ṭhan- chonak hi asi tiin ka hmuh tikah keimah pumpak hrimhrim in kaa lung- hmuih i, tha ka pek ve.

Khah! Ka bia von kawm ninglaw, ‘zei ruahchannak he dah na dirh’ tiah na halmi ahhin, “Cucu khakha ruahchannak in kan dirh” ti si loin, kan mission rianṭuannak ah ka chimcia mi le chim rih lomi he lam tampi in ṭhathnemnak a kan petu, kan ṭhatnak caah Pathian hmanrua pakhat asi” ti ka hmuh caah kan dirh, tha kan pek, ṭhanchoter kan i zuamnak cu asi.

“Tlaiṭha a kan tlaitertu theikung cu titoih kan zuam tinak” asi.
Biahlei vun peh ninglaw kannih Believers Church hi Laitlang le Kalaymyo lei chim loin, Kawlram hmun dangah mission rianṭuanmi minung 400 deng kan um (Kan dihlak in caan tling rianṭuantu 600 renglo kan si). Pathian thluachuahnak in 2008 kum hnu khan kumkhat ah biakinn 20-21 hrawng lengmang hmunkip, Mission fields, ah kumfatin kan sa. Cu zongah cun GFA FC hi lam a kan sialpiaktu hmanrua asi.

GFA FC minin minṭhatnak le champion nan si caan a um maw, khoika ah, zeitik ah?

Nan ka hal fam cu teh, mah kong hi ka chim zuam phun ngai asi ve. Aruang cu, Mirang nih kum, kumkhat chungah zuamnak pathum pali ah    champion asi dih khomi cu “Grand-slam of the year” anti hna. Kannih GFA zong hi, “Grand-slam of the year 2006, 2011 le 2012 kan rak si bal ve.

(1) 2006 kum ah hin ‘Lai Chiatṭhatbu Cup’ ah Champion kan rak si. (2) 2006 kum ṭhiamṭhiam ah ‘Myanmar Christian Champion League Cup’ ah Champion. 
(3) 2006 kum ṭhiamṭhiam ah, ‘Yangon Theological Cup’ Champion tiin, 2006 kum ah hin kumkum khat ah Champion pathum kan rak si. Kan buanco ṭhat kum a rak si. 
(4) 2009-2010 kum ah, “Kaya Ramkulh Ohkaṭhah Phala” ah champion kan rak si. 
(5) 2010-2011 kum ah, “Chin Ramkulh Ohkaṭhah Phala” ah, Yangon Chin (GFA) tiin champion kan rak si. 
(6) 2011-2012 kum ah, “Chin Ramkulh Vuancichoke Phala” ah Campion kan si ṭhan. 
(7) 2011-2012 kum ṭhiamṭhiam ah,“Myanmar Christian Champion League” ah champion kan si. 
(8) 2011-2012 kum zong hi voihnihnak kan buanco ṭhat kum (GFA cu Grand-slam of the year 2011-2012) a rak si ve. 
(9) 2012-2013 kum ah, “Kaya Ramkulh Vuancichoke Phala” ah champion kan si ṭhan. 
(10)2012-2013 kum ah, “Yangon khualipi nichuahlei District ah Dagon Myothit ai-awh in zuamnak ah kan rak itel i champion kan rak si. Cu hnuah, Yangon khualipi, District kip zuamnak kan peh i, Bochoke Aung San certualpi ahkhin penalty in goal khat tein Yangon Northwest District nih an a rak kan tei i, pahninnak kan rak si.

Pathian dawtnak thawngin, 2013-2014 kum a phan i, 1st runner up in Kawlram chung pumpululh chuih zuamnak a sangbik, “National League” kan hun kai khawh ve hi asi.

Atu hi, MNL - 1 ah an kai tiah kan in theih hna tikah kan in lomhpi ngaingai hna. Zeitindah nan kai khawhning asi?

       

Richard Zatu, Bishop C.K., Pu Zo Bawi, Salai KB Thawng

Si, Bawlung Team te cu kumtin kan ngei peng i, 2008 kum ahkhan Myanmar Football Federation (MFF) tangah Myanmar 3rd division ah kan rak i zuam. A kumvui ahkhan 1st, 2nd le 3rd division zuamnak hna kha an hloh i, Myanmar Amateur League zuamnak ah fawnh dih asi caah GFA zong kan rak itel ve. Myanmar Amateur League zuamnak cherhchan in, Myanmar National League cu thawk a rak si colh ve. Myanmar Football Federation Ohkkaṭhah nih meeting liopi ahcun, GFA zong National league team pakhat in kan dirpiak ve uh, tiah a rak kan sawm nain phaisa kan ngeih lo pinah biatakthlak in aa zuam kho dingin kan i zumh lo caah kannih cu Amateur League lawngah hin i zuam ko usih tiah kan rak leh.

Kum 2013 a phan i, Myanmar Amateur League um ti loin National League 2, zuamnak lawng asi ṭhan tikah kan ruahlo ning piin National league-2 ah cun kan von i zuam ve. Voikhat cu ka fapa Prince Dodo Thang (Kum-2) he Tuhwanah certual pi ahkhin bawlung chuih kan va zoh. Ka fapate cu bawlung angki te he hngalpeu ngai ve kaw, Nigerian pawl nih an duh ngai i an pawm, an dai lengmang. Nigerian pawl he cun kan von i chawn i, bawlung team ngeimi na siah ramdang player na duh lo maw? Lahkhah zeizatdah na pek khawh hna lai, tiah an puaisa pa nih a ka hal. Duh tuk ee, asinain, man peh hau lo(volunteer), ka duh hna, tiah ka ti.

An hotu pa nihcun “You are talking impossible” (thil si kho lomi na chim) tiah a ka ti tlar ko. Mizo nih “Hnarhnuai ah phat na bolo” anti bang, “It is possible with God” (Pathian he cun zeipaoh asi kho ko) tiah ka hei chim ve. Thlakhat a rauh hnu ah mah pa nihcun a rak ka kawl len. Khualtlawnnak in ka rak phanh tikah, “Nigeria pa Emmanuel timi ka sinah a um. Khrihfa Club a um ti ka chimh tikah a um kho ti lo. Hmuh an duhtuk cang hna” tiah a kha phone. Ka nih pah khin, “Ziah asi kho lomi bia chim hlah na rak ti ṭung ka hei ti.” “Pathian hmai ahcun zeidah ka chim khawh ti hnga” tiah a ka leh.

Kan von iton cu, Mr. Emmanuel lawng si loin Mr. Michael le Mr. Ommilee tiin pathum nih an kan bawmh. Kan mi hna he an von ṭanṭi tikah Pathian ṭanpinak thawngin MNL-1 ah ka hung kai kho ve. Cucaah kannih player pawl hi professional player (phaisa hlawh chuihmi) si loin “volunteer (pumpe in a chuihmi)” an si kan ti tawn hna. Cu bantuk ṭhiamṭhiam in ramchung in players pawl zong hi bawlung thiam ngaimi, club lian pipi ah hmun a ting ve rih lomi, bawlung chuih le a duh tukmi, “phaisa cu a biapi tuk ko nain chuih hi ka caah a biapi deuh rih a timi” mino pawl kha kan lak hna. Kan zohkhenh hna i training kan pek chom hna.

Mi cheukhat nih GFA FC cu a dirhtu hi Laimi si hmanhsehlaw an min ah “Chin or Lai” timi biafang a um lo caah “Chinmi ta” asi kho lo an timi hi tah zeitindah na leh hna lai?

Hi bia hi cu bawlung club kong a thei lomi pa nih a chimmi asi lai. Asiloah, GFA FC cu ‘Chin Club’ si hlah sehlaw ti a duhmi pa zong asi ko lai. Myanmar Football Federation zong nih “Chin Club” tiah an kan ti lioah Chin club an silo, ti cu theih lo bia asi.

Theihkuahnak ah van peh ninglaw, Kawlram ahhin, Magwei FC, Chin FC le Ayeyarwady FC lawng nih direct in state le division min hi an put. Cu lo FC dang paoh nihcun an state le an division he ai naihniam le pehtlaimi min an isak cio. Tahchunhnak ah, Southern Shan nih KBZ FC, Northern Shan nih Mawzahwady FC, Kachin nih Manawmay FC, Sagaing Division nih Yezasweimay FC, Pegu nih Hanthawady FC, tibantuk in.

Kannih zong Lairam cu Khrihfa ram asi i kan nunpi mi le kan aupimi “GOSPEL” FC ti cu aa rem tuk, aa tlak tuk, a ṭha tuk ko, tiah ka ruah. Bawlung ground zongah GOSPEL timi biafang le vailamtahtung a cuangmi angki he van chuah cu kan i lunghmuih ngai ko hih. State pakhat (Chin State) in FC pahnih derh khawh asilo tiah a ruat sualmi zong nih hihi an chim zong asi kho men.

Theihkuahnak ah, kanmah ram ah Shan State in pahnih KBZ FC le Mawyahwady FC tiin MFF nih a dirter ko. Chin State in, Chin FC le GFA FC dirh khawh asi i a dir lio ko. Lawmh awk ngai asi ko nain… (?) Chin Club pahnih tein kum kumkhat ah M-2 in M-1 ah kai khawh cu khuaruahhar taktak asi. Kawlram ah a um bal rih lomi le hmailei zongah um har ngai dingmi asi. Lawmh awk le hmaihngal tlak asi ti a thei thiam i, a kan lawmhpitu kan Laimi nan dihlak cungah kan ilawm.

“England ram zongah khin, Liverpool khua pakhat khin (1). Liverpool, (2). Everton le (3). Black pool tiin team thum an chuak kho. London le bang khi cun, London khua chaklei, chakum sang khin Arsenal le Toten Ham, thlangum sangin Chelsea, le tlaidep sangin West Ham club tiin team (4) an chuak kho. State le khua pakhat hin tampi rak derh cio khawh asi ko.”

Asiah, Chinmi nih “Chin huap in” dirhmi asi ṭung ah ziah, Laimi tel huaha loin Kawl pawl le Ramdang minung rumro an chuihter hna, timi biachokvai kongah.

Hi biachokvai na timi hi kanmah GFA FC he pehthlai in biachokvai asi lai lo tiah ka ruah. Kannih GFA hi a tamdeuh player kan ngeihmi hna hi Chin an si. Nigeria in pa (3), Shan pa (2), Kawl pa (7) le Laimi pa (13), kan dihlak (25) kan si. Kan i tinhmi le kan saduhthah  pakhat ahcun Chinmi le tlangcungmi dangdang mino players pawl lak hna i ṭhanchoter hi asi. A zeisihmanh ah “Club” hi cu State le  Division selection match (taing le pyine zuamnak) asilo caah mah miphun, mah khua theng player an si lai ti awk a rak ṭha rua lo. Vawleicung club dihlak zoh tik zongah mah ram, mah state le mah khuami theng si loin ramdang le continent dangdang player lawngte hman an si ko hna.

         Kannih cu, “ziah, Laimi tel huaha loin Kawl pawl le ramdangmi rumro nan chuihter hna” ti nakcun, ziah minthang (nameci player) tel loin kanmah Laimi tete le midang mithar tete helawng Club nan derh ve hi, nan si kho ngai hnga maw tiah zaangfah le hramhtlak kan sideuh.

Mi cheukhat nih “Chin FC le GFA FC hi, Laimi mirum tampi nih an tuah khawh ve ko. Zeiruang ahdah, “Biaknaklei minung ah kan bochanmi kan pale pa (2) nih FC hi an dirh, biaknak nakin Bawlung lei hi usa an pek deuh bia asi ko lo maw, tiah an ruahmi hi tah zeitin?

Bawipa Pathian nih mirum tampi he kan     miphun thlua a kan chuah caah a min thangṭhat in um ko seh, Amen. Kan miphun ngandamnak le a lamkip in kan ṭhanchonak caah Bawipa nih thlua kan chuahpiak chin ko hna seh. Amen. Na biahalmi ah, “Laimi mirum tampi nih an tuah khawh ve ko” Ziah…?? Na ti bangin, bawnglung club cu kan Laimi mirum ahohmanh nih an dirh duh lai ti ka zum lo. Zapi ko nihcun an dirh kho fawn lai lo.

         An dirh duh fawn lai lo. Dirh hna seh ti zong ka duhpiak fawn hna lo.    Zeicahtiah kan Kawlram ah, atu tiang rih ahcun phaisa lut lei um loin a chuak lei lawng (Alut a um hmanh ah a chuak lei he cun khingthlai tlak lo) asi. Bawlung club cheukhat nihcun thlakhat ahhin ting thongkhat renglo an hman lai tiah ka ruah. Acheu nih 800, 700, 500, kan dih tiah aa ṭialmi le kaa in a chimmi zong a um. Cu vialte phaisa kan Laimi mirum kut ah a va ummi bawlung caah chuah le dih cu zaang a raam tuk ka   tinak asi. Bawlung ah si loin kan       Laitlang lam lei ṭhanchonak, ngandamnak lei ṭhanchonak, inn le lo ṭhanchonak, khuasak tintuknak dangdang ṭhanchonak lei tu ah kan mirum hna nih an kan hmanpiak ahcun a ṭha deuh tuk hnga ka tinak asi. A caan     ahcun, kei khuatefa le sifak dirhmun in ka ruah ahcun, atulio Kawlram ah bawlung club dirh cu “hruh rumro asi tiah ka ruah caan a um ko.”

      Tahchunhnak ah, Yangon FC ah khin Brazil in player, Sasa khi thlakhat ah $12000/- Kawlram phaisa in ting   zakhat le tingkul hrawng an pek ti asi. Player pakhat lawng hmanh cu zat asi ahcun junior he senior player dihlak minung 60 hrawng, coach vialte hna lahkhah, eidin, umtonak le umkalnak vialte kha keimah tuakin ka tuak tawn ahhin ka khuaruah lei a har. Ka kanaan pawngseh hmanh nih a tlum tawn lo. Cucaah hruh rumro asi ko tiah ka ruah tawnnak cu asi. Asinain, kan Kawlram chungah, Mirang nih “TOP TEN” an timi Kawlram dihlak ah rumnak lei ah siseh, fimnaklei zongah siseh, mihleicuang hna nih an tuah tik ahhin “HRUH” cu a rak si lem rua lo maw zeidek…(?) Ziah hruh alo tiah na ruahmi cu “nan tuah, na tuah ne” ti ṭheo cu kan biahram kha sikaw…a chan (reason) a um ruangah kan tuah ko ti cu kan bialehnak asi hnga. A chan le a ruang cu bialehnak number (2) ahkhan kan chim in kan fianter cangmi kha asi.

Lungum Bia

      Ka lung siaherh bia pakhatte ka van in ruah ta hna lai. Kan Kawlram ah miphun kip le state le division kip nih an miphun ai-awh in Football Club an ngei cio. Atu tiang a ngei kho lomi State (pyine) cu Kaya state lawng asi. 2014 kum ahcun, Kaya State an pabikcem Bochoke Tun Kyaw nih a tuah ve lai ti bia huarhar a leng. Amah kaa tu cu ka tong ve rih lo.

         “Midang nih tuah khawh lomi thilthar, midang hlan ah tuah hmasatu paoh cu soisel phung asi ko. Asinain, hitluk in phaisa a dihmi, phaisa ngei paoh zong nih tuah khawh asi lomi Dr. James Lian Sai hna nih, Kawlram ah Chin FC tiah theih le aupi awkin a von kan tuahpiak lioah, miphun dang nih miphun kip paihbuan tual ah “Chin” miphun buan a chuahpitu, Chin miphun caah “miphun pa” pakhat ti i an zoh, an hmuhh lio caan ah, kanmah Laimi tu nih lawmhpi le thazaang pek lei si loin soisel phun le biasiphai phun rumro in kan um sual lai tihi ka lungum bia le ka phan ngaimi asi”.

          “Biaknaklei nakin bawlunglei usa an pek deuh bia asi ko lo maw” tiah a ruatmi an um zongah an mawhlonak a um ve ko lai. Asinain, kanmah sinak ahcun, kan Khrihfabu members thong 30 lakah bawlung lei ah aa telmi cu    pakua hra te an si. Khrihfabu rianṭuannak phunphun caah thlakhat ah phaisa, ting (1000) kan hman lioah, bawlung caah ting (50) hna kan hman tikah zeidah usa kan pek deuh ti cu

mihrut zong nih a khingthlai an thiam ko hnga lo maw? Cun, Khrihfabu le mission phaisa cu nihin ni tiang bawlung caah kan hman lo caah Pathian ka thangṭhat. Kan Khrihfabu Assembly le Diocesan Account zongah bawlung caah phaisa chuak a um rih lo. (Bible Sianginn ah sport and game caah dah ti lo ahcun). Pathian nih bawlung ca bak te ah a kan pek tawk tein kan nung. Zaangfak le hawihngarte cu kan si ko. Cucaah kan player zong kha professional prayer (phaisa hlawh in a chuihmi) tiah au loin dedicated/volunteers player (pumpek in a chuihmi) tiah kan auh hna tiah ka chim cang kha. 

Laimi nih dirhmi “Chin FC le GFA FC” nih MNL-2 puaipi ah “pakhatnak” nan icuh lio na lungput le na hmuhning chimh awk kan ṭha maw? Cun, mizeimaw nih “Chin FC le GFA FC” hi aa zuamcawhmi an lo ngai, an timi kongah fianter na duhmi a um maw?

Asi, kan chuih ni ah pakhatnak i cuh cu sikaw, aa zuam cawhmi ko kan lo ti  si loin kan i zuam fam hme cu hehehe. Teitu si cu duh cem ciomi asi ko.     Asinain aho kan sungh kan ṭhawn zong ah lawmhnak kan ngeih ciami kha a rak liantuk cia cang. Yangon khualipi Aung San Stadium tualpi ah Chin Club veve Final chuih ding asi. Cu pinah a rauhhlan ah National League-I in pahnih ṭhumh (delegation) an si lai i, kum kumkhat ah Chin Club in pahnih an kai (promoted) an si lai ti cu Chinmi tuanbia ah a um bal lo i hmailei zongah a um kho lai tihi zumh awk a har. Chinmi tuanbia lawngah si loin Kawlram tuanbia zongah a um rih lo.

      Tahchunhnak ah Shan state khin Club pahnih an dir ve, KBZ FC le Mawzahwady FC an si. Annih khi delegation and promotion (ṭaantet, ṭaansin) umhlan ah fawizaang tein a duhpaoh luh khawh asi lioah a rak lutmi an si. Mawzahwady cu a luh kum lila lioah a tla colhmi asi i, tukum zongah a kai kho ti lo.    Cucaah final ni ah GFA FC le Chin FC, aho deuh sungh le awn zongah ṭaan a kai veve ding laksawng ting 150 le ting 100/- hmuding veve kan sinak theihcia asi caah, mah ni kha a nuam ngai ngai ko. Chuih an von thawk laite zongah khan Chin FC dirhtu Rev. Dr. James Lian Sai sinah ka va kal i, kan kut kan itlaih pah khin, aho sungh le aho awn zong ah, a poi tuk lo hih, tuanbia ṭhatuk Pathian nih kan Laimi a kan ṭialter. Pathian tu thangṭhat awk asi ko hih, ka va ti i, anih zong nih, ‘si hmeteh, asi bak ko,’ a ti. Cutin, nuamte in kan ni, bia kan i ruah len. 

2014 kum, MNL-1 nan chuih dingmi kongah timhtuahnak nan ngeihmi chimhruah awk kan ṭha maw? Phaisa     zei tuak dah nan dih cang i, tukum caah tah zeizat dih ding in dah estimate nan i suai, sponsor hna nan ngei maw?

Kanmah tawkte cun kan i timlam ngai ve ko. Cu hlan ahcun, ramchung in, Naykyemin, Focal Point Services Co. Ltd.,  Singapore in MJZ, USA in Buddy Drilling Company le South Korea in World Unreached People Group Mission tibantuk nih tlawmte cio, thlakhat ah ting 4/5/9/10 ciote khin an kan bawmh. Cuti tecun thlakhat ah ting 50/60 tekhin dahfawh zuamnak ahcun kan vai tel ve ko cuh. Cun, Moe Wine Kyaw Restaurant (Capt. Siang Lian), High Class Express (Yangon-Kalay), Win Timber C. Ltd., Than Soe Company Ltd, le Swei Leihpia Hotel ngeitu, hna khi kan Jersey sponsor hna an si.

       Tukum cu sponsor tam/ṭhawng deuh hmu kho hram usihlaw, kan player pawl hi thlakhat ah tingkhat in tingkhat le cheute tal khi pe kho ve hna usihlaw ti cu kan saduhthah asi. Zeimawcaan ah cun ramdang ah  khuasa/kawl hawlmi kan Laimi hna sin ah van kan zuanhnawh ve uh, tiah bawmhhal hna khi hartuk ruangah kan ruat tawn.

 Asinain, eicham barcham kongkau le zei dang kong si loin, bawlung chuihnak ca rumro i hnursuan cu kan ngamh ngaingai lo caah atu tiang cu kan isuum i kan dai ko rih. Asinain, kan har tuk ahcun GFA Bible sianginn ah saya a rak ṭuan balmi le sianginn a rak kai balmi hna chungin minung 600–700 hrawng         ramdang ah an um i, cu hna tal cu an sianginn rak kainak GFA FC caah cun bawmhhal in thlakhat $.5/10 cio tal cun kan hnursuan te men ko hna lai.

      Atu tehin hi Ṭhinṭhang capar hin thawng zong ka van thanhcia hna. Salai KB Thawng, nangmah zawng GFA ah kum 3 le kum 4 chung na rak  um ko khah, na luat hlei lai lo cuh hehehe… Ara laimi kum 2014 ahhin cun kan i zuam dingmi hi National League, Top 11 teams sinah asi cang lai caah sponsor (bawmtu) ṭha hna kan ngeih chap lo ahcun i zuh ziarmar zong kan fawite ko hih. Thla zong kan campi cio hnih uh. Pathian hnatlaknak tel lo cun kanmah tein zeihmanh kan tuah kho lo. Bawipa nih rem a ti i sponsor ṭhadeuh hna a kan pek ahcun kan i zuam ṭhan ve te lai cu.

Biadang ah, Ramrian le biaknak hi aa kalh bak, a timi pastor cheukhat an um. Nangtah zeitindah na hmuh, na pom?

“Ramrian le biaknak hi aa kalh bak a timi pastor cheukhat” na timi hna ruahnak le hmuhning hi thei ve hnik ning law ka ruahnak zong a kau deuh men hnga i, na biahalmi zong hi felfai deuh in ka ruahning in kan leh thiam deuh hnga. A zeisihmanh ah Pathian Biakam Hlun khi 100 ah 70 cu ramrianhnak le raltuknak kong an rak si kha philh awk a ṭha lo. Ramriantu hna zong hi a tlangpi cun mihrut si loin mifim an si hna. Amah belte, Pathian duhning le duhloning, hnatlaknak ramrianh le Pathian hnatlak lomi ramrian cu a um ko lai. Ramrian paoh cu a ṭhami,     mifim, Pathian tinhmi an si tinak a si lo.

Atu lio Kawlram ramkhel thlihran le boruak umtuning na cuanh vening? 

Kan rak ruah tawnning nakin cak deuh in ṭhancho lam kan panh cuahmah ko, tiah ka ruah.

Biadang nolh ah, Pathian thawngin Laimi vawlei khuaza kan cuul cang. “Ca le holh, nunphung” hna thiam lo ruang le thlau ruangah “Lai miphun kan tlau kho” an ti lengmangmi hi nang zeitindah na hmuh?

Asi kho tukmi asi. Kan i ralrin ngaingai a herh. Kan i ralrin lawnghmanh si loin kan ca, kan holh, le kan nunphung dawh le ṭhatnak caah hin nulepa cio nih teimaak tein kan i zuam a hau hringhran cang. Nunphung hna hi cu aa thleng lengmangmi asi pinah nunphung ṭhadeuh kan cawn le kan lak, kan va thlen zongah “A ṭha deuhmi cu a ṭha deuh ko.” Asinain, kan ca le kan holh ahcun, miphun sinak in tlau hram kan thawk tinak asi ko cang. 

          2008 kum Rangoon khualipi ah “Tho Puai” kan rak tuah lioah ka rak chim cang. “Holh ai thei kho lomi cu hawikomṭha taktak an si kho lo. Holh theih lobu cun nungak tlangval, nulepa zong hi i duh taktak khawh asilo” tihi a tlangpi in a hmaan ko.

             Kan holh kan hloh i, kan holh kan i theih ti lo ahcun hei ruat ko hmanh. Laimi asi ko nain Laimi  lak a um lioah Laiholh in a holh kho lomi, Laiholh a thei lomi cu Lai miphun sinak ah midang hmuhning si loin amah le amah ai hmuhnak zong ah Laimi asinak ah a lung a ngam kho bal lai lo. 

        Cuka cun miphun sinak ah thlua ai thawk cawlh ko lai. Mizeihmanh hi a cii a kawr, api apu, mizeibantuk an rak si zongah, a hmanmi anu hrinnak holh kha automatic in a miphun asi colh ko lai.

“Mah Holh Ṭanh Cu, Mah Miphun Le Mah Miphun Dirpi  Asi”__Bishop.

 Nunphung le Laiphung le phai va tlaihchan tuk le va ursaih tuk cu ‘Khrihfa chan kan biaknak he aa kalh’ an timi cungah na pomning?

 A kan sertu, a sermi minung caah a ṭhabik a theitu, kan biakmi kan Pathian nih a kan chimhcawnpiaknak Pathian bia, Bible he aa kalh lomi, remmi nunphung paoh cu Lai phungphai, Kawl phungphai le Mirang,   Minak phungphai an si zongah an ṭha dih ko. Bible ca he aa   kalhmi phungphai paoh khi kan biaknak phungphai he cun aa kalh taktak ko.

Careltu hna sinah biasiaherh cah na duhmi.

Vawleicung minthang vialte hna  tuanbia nih a kan cawnpiak. Chan nih a herhnak a kan fianter chin lengmang. Hlanlio chan in     tuchun ni tiang “Carel loin mifim um khawh asilo. Carel mi cu mifim an si.” Careltu nan dihlak cungah kai lawm. Theihkauh duhnak he hi capar a ka relpiaktu hna nan cungah kai lawm khun.

Bawlung tama (player) hna sinah biacah na duhmi.

A chan ah nan chuak, bawlung chan lailing le nan chan lailing te ai ton caah fak piin i zuam chin uh.

Na caan ngeihchun na kan hrawmh i lungsau tein bia na kan ruah caah kan ilawm tuk.

Khah! Kai lawm tuk ve! Nan Ṭhinṭhang Mekazin cu Pathian nih thluachuah pe in a nunkhua sauter sehlaw, mi tampi theihtertu le hngalhfiantertu si chin lengmang ko seh.