Lungdonh Timi Cu...

Lungdonh Timi Cu…

Salai Joseph KB Thawng

           

A min 

 Lungdonh timi hi mizeimaw nih cun ‘zawllung’ tiah an kawh. Cun, ‘lungphun rem’ ti zong in an kawh fawn.

Lungdonh Phun

Lungdonh cu a phunphun in a um. Ca aa ṭial lomi lungdonh zong an um len. Hlanchan khuarop le lungdonh hlun tete kan zoh tikah cakei lu le minung an thahmi muisam tete an suaimi lungdonh zong a tampi. Cun, miṭhawng nih an zaang umpi kho loin lung an rak khin i nihin ahcun ‘lungdonh’ tiah kan kawh lanmi tete zong an um fawn. Cun, Laiphung ah puak ti a um. Upatmi le hmaizahmi pakhat khat kha puak an rak si i “Anih puaknak lung” tiah rak kawh a si nain, atu ahcun “Lungdon” tiin kan kawhpiak lanmi hna zong an um len. Cun, nun lio lungphun ti zong a um rih. Nu le pa upat peknak le khunchuknak caah an donhmi a si.

Kan Donhnak A Ruang

Hlanchan ahcun ca an rak ngei lo i kan tuanbia kha lungcung ah rak ṭial ṭheo a si. Cucu, aa dawh tuk tikah kan phung ah a tla. Phundang cu Lai phung pakhat a si lan hei ti usih. Cucu, kan i sunhsaknak, kan i thangṭhatnak le kan i cawisannak ah a cang lan. Phundang cun, i zolanghnak leikap cu lungdonh nih a sawh duhmi a rak si lem lo.

Hlacuang

Lungdonh cu hlacuang a ngei. Tc. : “Mitthli dairial bang zuur, na lenmin chiahnak lungphun rem cung in, tbt.” Cun, “Kiak tuan chantawi na tlei cu, tluangthuk ral bang kan hlau dah ngai, nang hmel hmuh can, khukṭhi rualhawi hoilen awk in, na lenmin chia law lungphun rem cungah” tbt. tete hlacuang a ngei (a hla tu hi Thingparsang le Thington aw, tbt. in  ka ṭial kho lo).

Donhnak Hmun

Lungdonh cu khuachuah hauhnar ah donh ṭheo a si. A kawikil le ai thupnawk mi hmun ah donh a si bal lo. Hmunhma ṭha le fing le tlang a langhnak hmun ah donh a si. Zaangba ngai in ‘thlua’ (thlua: tlangthluan, cho) kan hun chuah bak ah dinhhmun ah kan hman. Mitlungkal kan i dinhnak le kan zaalbahnak ah a cang lan fawn.

 Chunhthah

Lungdonh tikah salu lu 2 tal cu chunhthah tawn. A nungcang kho deuh nih lu 3 in lu 4 tiang an chunhthah ṭheo. Caw le naa an that bal rua lo (keimah theih tawk). Siakawng le Vokthau thah a si ṭheo.

  

Lungdonh Ni Ah

Patung no, tlangval le nungak cheukhat cu lungdonhnak hmun ah kal dih a si. Cassette thangpi in an chuah. Loudspeaker thangpi in an au. Lentecelhnak phunphun an tuah. Upa deuh paoh cu chungkhar sinah an um. Hi ni caan ahhin chungkhar hna cu zuun an tlem caah (mithi lungdonh a si ahcun)  an lunglennak kha an hnemhpi tawn hna. Cun, Khrihfa chan ahcun pumhnak tete zong an tuah fawn.

Lungdonh hi vawleicung miphun dihlak nih kan ngeih men lai (?). Asinain, Laimi tluk in a sunhsakmi miphun cu um dawh kan si lo (?). Sifak le hmeinu hmeipa nih an donh khawh ve lonak mit in kan zoh ahcun phundangpi a si hnga. Asinain, a tlangpi cun, Lungdonh timi cu kan i sunhsaknak le kan i thangṭhatnak, kan i cawisannak an rak si. Cucu, Laiphung ah a cang lan fawn.

(Note : Hi cabia hi na theihhngalh hun betchap dingah kan sawm. Keimah theih tawk te kha Anna Biak Tha Mawi nih Lai Lungdonh Documentary Film page a tuah i ka lung ah a chuak i ka hun ṭialmi a si. 

https://www.facebook.com/LaiLungdonh/notes https://www.facebook.com/notes/lai-lungdonh-documentary-film/lungdonh-timi-cu/383529595113615