Ka Pawngkam An Siarem Maw?

Ka Pawngkam An Siarem Maw?

Salai Joseph KB Thawng

Mizeihmanh hi pawngkam he kan iṭhen kholo. Kan holhnak hmanh ah “pawngkam” ti a si. Mifim, mihrut le thiam a kan cotertu zong pawngkam ṭhiamṭhiam a si. Phundang cun, pawngkam sinah kan sining (chiatnak ṭhatnak) hi an lang tawn. Nifatin kan pawngkam ah sia a rem deuh lo hlah maw ka timi langhter ka duh.

Ṭhutnak
Biakinn chungah maw, meeting tuahnak ah maw, bus icitnak ah maw kan pawngkam an sia a rem ding hi a biapi ngai. Mah lawng sirem ngang in ṭhut. Kan pawngkam minung an siarem maw ti zong theih lo. Kemal ichonh i ṭhut huar. Mah nak upa deuh an si zongah ṭhutnak kianh kan thei lo. Ṭhutnak hmun in cal langh kan duh---kan ral lianpi a si.

Voih
Na nihchuak maw? Hawi le kom, chungkharkhat tbt. sin ahcun phungdang. Cheukhat cu “ngandamnak” kan ti i ‘put he, pet he, pit he’ kan phomh mei. Innpa ah behrumthu dur maw an samh/sah ti awk in. Cheukhat ve cu a thli tein “phiiit” tiah nam emem in kan voih. Khuazeimaw a voih lo phunte in kan um. Atunai a voih voihtu kha bus man na ka pe rih lo, ti hau phun. Asiloah, atunai ka unu voih kha keimah voih a si, ti hau phun in kan um. Mihmai i thu taktak in voih voih cu pawngkam minung zeirel lo phunkhat a si. Zingka thawhphak in zunput kal lengmang cu voih a nam lo pinah chunnitlak paw a dam/nuam ti a si.

Telephone
Telephone (Tele + phone = voice from distance, Latin word--invented by Alexander Graham Bell) zong nih pawngkam hna a hnawh khawh. Ringtone phih kan hmang lo. Vibrate/silent tal in chiahding a si. Biakinn chung, meeting chung tbt. ah mi biachim lio i atuletu kan awnhter mi hna hi ruah awk ngai a si. Pumh lio i chatting tuah le message ikuat tehna zong aa dawhcah lo. Cheukhat cu game kan icelhnak ah chawnh zong kan thei lo. Lam kalpah in an icelh i kianh lo ahcun mi a pahding phun in kan um. Pawngkam kan thei ti lo. Pawngkam kan theih duh lo cu zei kan rel hna lo phunkhat zong a si.

Ramsa hmanh hi pawngkam he an um. A bu (a hu) in um an duh. Asinain, a ṭhawng deuhmi cakei le chiadaih tbt. nih an seh an ei tawn hna caah an ṭih hna i an zamtak tawn hna. Pawngkam hnahnawhnak petu kan si ahcun zamtak kan si ve te lai. Vawlei pumpi, a bikin American hnahnawhtu Osama bin Laden zong a nunak a rak liam ruangmang. 

(Note : Deirel Cazual ah rak ṭial bal cangmi cabia a si)