A Țilmi Thinghnah

Faruahthawh Sinah  A Țilmi,

 Thinghnah

Salai  Joseph KB Thawng

           

Khuadawm a chah i nika mui hmu loin ka um can a tlawn ti lo. Nitlaklei faruahthawh nih le a hunghung in thlitu he. Nimtlau a lek i khua a tur, ṭek a tla. Furpi kan ti nih ruahpi cu thawh hngal loin a it. Minung chim lo kan vok le ar hmanh leng an chuak ngam lo. Ruah hanka phikphahling acu mi ar dah lo, hmuh ding an um lo. Ka nu kawmreu mi ṭam hmanh zuam loin puanbulu he ihkhun cungah.

Ruahlo ka ruat, lungfah celh lo ah. Aw…liamcia kan caante kha. Kan rak tlonnak fing le tlang vialte khuadawm sinah hmuh awk an ṭha ti lo. Hmun le hma nih biachim thiam hna sehlaw an in chimh hnga---kan ngaihnak le ka zaangzuunnak hna hi. Na mithmai telawng thinlung mithlam ah an cuang peng. Na thinhun zawn, kan capoh zawn. Ka kehlei baan tlaih in zanlam kan hrawn kha. Vawleicung ah kanmah lawng a um mi bang. Rawl-ei na nuar thulh, a ṭha naloin kan tuh. Na huam lo nain, phuhrut na ni. Nini ṭapṭap in na mithmai um caan ah ka thiam tawk capo in kan hnemh. Ka pitar nih a rak ka chimh tawnmi Phete le Pu Vom tuanbia nih an zo lo.

Bochan tlak ka si lo nain na rak ka bochan tuk, ka rak ilawm tuk ve. Na samthih le thlalang na thlak sual hmanh ah a nuar mi na mithmai he. Kan charpiak duh sual lo i na ketengh le na hmur tuah kha. Sui, ai…atu na muipi cu Chimbu bak na si ko kan ti. A nuar mi na awthir he, kal-ko-kan-vuak-lai, na ka duh tuk ṭhiam ko cuh, na ka ti. Kai zaamter i hehchat in na ka dawi. Thingkung kan heelpi, na ka tlaih khawh ka hnakhaw cu sennak hmanh an rak iting lo kha mu. A ṭap laimi na mithmai he ninhku –nga- mung-de na ka ti. Na biangki khatlei le khatlei tlaih in ninhku –nga- chit- de kan ti ve---a rak nuam tuk.

Khi…veimalote he kan rak kalnak zong kha naa chingchiah ti hnga ma dik. Na phei tlinh in ṭhangh hnihthum cu ka rak ihngilh tawn. Bianuam le bianeem in na rak ka thlim. Eee, ka ṭa, zahan ka carelmi cu dah amak ngai. I hnamh (kiss) hi ngandamnak caah sii phunkhat a rak si, timi pei ka rel cu. Ai…cu bing hna cu um ziar ko, kan ti. A ṭap lai mi na mithmai he, aiai…Korea style in pei kan ti ko cu. Kan pawngah mi zong an um lo hih, mumumu. Cu ngai cu aw, naa hnoh tuk eh. Na mit ichinh ko ne. Puka,puka,puk a, a za maw, za hihihi.

“Duhnak” timi hi nangmah le keimah calawng ah rak ser hna sehlaw alo. Lian Chawn bia,“Kan duhmi ngaknu cu a zeidang chimlo an arbawm hmanh aa dawh” a rak timi hi ahman tak ko hi ta. Nan uico tum (pa nak) hmanh nan innpa uitum nakin aa dawh deuh, mi boh zong a hmang lo deuh, keimah mithmuh ah. Nan cawpi (Nu de) zong nan innchak hna cawpi nakin mi dumhau boh a hmang lo deuh in ka hmu, na rak ka hmuhpiak ve ko khah. Kan iduh taktak maw tak lo cu BBC le Journalist pawl zongnih interview tuah hau lo kan rak si kha mu, khuapi theih. Chaklei sang ka pitar lebang nih cun, zuusa le chihlam cio nan si ko, a rak kan ti phah. Nan inn hi class hei ti bang ka rak absent bal lo. Min auhnak cazin naa hunh peng ruang zong ah a si kho. Ka hawile nih an ka kawl tikah ka nu hmanh nih ka umnak cu by-heart in a rak chimh khawh hna.

Tappi hram ṭhu in vokrawl cawh le cawipiak cu ṭuanvo ka rak lak khah. A zeidang nakin fangmu kan thimpi hmanh ah na rak inuam tuk. Na pa nih khah, “Tlangval ṭuandawn, tlangval ṭuanbawm” ti pei a si cu vok hma kan ṭawl lai a ka ti tawn. Thatho ngang khin ka rak i awt ko. Kan inn vial ah rawl-ei ti dahlo aakasa ka huammi a um lo. A hman ningte chim ahcun, nan inn rat hi ka nu le pa nih hlawhthawh in ka thawh hna sehlaw cu bang.

Aw…ka chupchap pah ko cang lo hen. Um a si ko, kan molhpi chih ko. Kan duhnak pinah zeihmanh an lang kholo. Miroling Kawlte bia cun, “Ai mah fit lo, ar tawlau alo” timi cio khi ka si. Asinian, hi ti ka sining hi kaa theih ko. Ningzah zong ka thiam ve ko. Nungak dang nih zeirel loin an ka um lai zong kaa theih tuk ve ko. Asinain, ka theih bu ah ka tuah ṭualmal. Kan duhnak le meikhu hna hi thuh awk ṭha phun cu an rak si lo. Mang Irh Hnin pa (Mi capo ngai a si) lebang nih cun, “Ka dua, na nu le pa nih hi tluk molh ding hin an rak in hring lo eh” a ka ti phah. Miroling ah ka rak ichuah. Asinain, zeidang ruangah an si lo ti cu kaa fiang tuk. Ningzahnak phen ah aa thupmi kan duhdawtnak hi an theihthiam lo caah a si ko.

Asinain, zeikarhlan ah fuurpi a tla. Ruahpi a ceen i faruahthawh nih nolhcip in a hong. Thingnge an kiah le thinghnah an ṭilh hi ka khuaruah a har lo. Zeicahtiah, zeithil hmanh hi “ruang” ngei loin an cang bal lo. An kiah phung a si ko i an ṭilh phung a si ko. Asinain, nichuahlei thli ruangah si loin nitlaklei thli ruangah a ṭilmi thinghnah kong ah ka lung a mit. Umtu-awk ka thiam lo. Ka hmal a hma i ka cingvang a tla. Thli a fah tuk ruangah maw a kiah. Asiloah, arvangnge a si ruangah hme a kiah. Thli a hran ruangah maw thinghnah hi a ṭilh, asiloah a ngiang hme a fek lo.

Aw…hi ceo maw na ka dawtnak an rak si. Na dawtnak hi ‘ruang’ a ngeimi dawtnak an rak si. Kaa dawh ruangah a si ahcun, atu kaa dawh ti lo caah a si mu. Ka rum ruangah a si ahcun atu ka rum ti lo, tinak a si ne. “Thla ngei bang zuan a thiammi dawtnak par ah siarem tuk in dawtnak vate a rak ngu sual.” Thawh a tlol cikcek. Faruahthawh cu aho nihdah kan kham khawh kun hnga. Amah le a caante pei a si ve fam ai cu. A ṭhing cangmi keneh zong bangbuar in a khat cang. Aw…vaal dang sinah khun cu dim cang ko kun. Cung Zingnu nih kei caah an siam ṭung lo cu ta. 

(Note: Muko Mekazin ah rak ṭial cangmi lenhloi a si)